زمان تقریبی مطالعه: 9 دقیقه
 

جدال با محمد (قرآن)





مشرکان، کافران، اهل‌کتاب و ... با پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله به جدال می‌پرداختند. در این مقالهآیات مرتبط با جدال با حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌شوند.


۱ - مجادله مشرکان با پیامبر




۱.۱ - مشاهدات پیامبر در معراج


مجادله مشرکان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره مشاهدات آن حضرت، در معراج:
عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوى‌ فَأَوْحى‌ إِلى‌ عَبْدِهِ ما أَوْحى‌ ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى‌ أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‌ ما يَرى‌.

۱.۲ - وحی و مشاهدات قلبی پیامبر


••• سرزنش خداوند از جدال مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره وحى و مشاهدات قلبی وى:
عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوى‌ فَأَوْحى‌ إِلى‌ عَبْدِهِ ما أَوْحى‌ ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى‌ أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‌ ما يَرى‌.

••• مجادله مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در عينى‌ترين حقايق مورد شهود آن حضرت، امرى نكوهيده و سرزنش‌بار:
أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‌ ما يَرى‌.

۱.۳ - مقایسه معبودهایشان با حضرت عیسی


مجادله مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در مقايسه معبودهاى خويش با عیسی علیه‌السلام:
وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلًا إِذا قَوْمُكَ مِنْهُ‌ يَصِدُّونَ‌ وَ قالُوا أَ آلِهَتُنا خَيْرٌ أَمْ هُوَ ما ضَرَبُوهُ لَكَ إِلَّا جَدَلًا ....

۱.۴ - رسالت پیامبر


جدال مشركان، از سر لجاجت و عناد با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره قرآن و رسالت آن حضرت:
... وَ إِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لا يُؤْمِنُوا بِها حَتَّى إِذا جاؤُكَ يُجادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.

۱.۵ - اسطوره دانستن قرآن


جدال مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره قرآن و اسطوره قلمداد كردن آن:
... قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ‌ ... حَتَّى إِذا جاؤُكَ يُجادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.

۱.۶ - قرآن


جدال مشركان با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره قرآن:
ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا وَ اللَّهِ رَبِّنا ما كُنَّا مُشْرِكِينَ‌ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَ جَعَلْنا عَلى‌ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَ فِي آذانِهِمْ وَقْراً وَ إِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لا يُؤْمِنُوا بِها حَتَّى إِذا جاؤُكَ يُجادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ.

۱.۷ - مناسک شریعت پیامبر


جدال مشركان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره اختلاف مناسك شريعت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با شرايع پيشين:
لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً هُمْ ناسِكُوهُ‌ ... وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ.

۱.۸ - علت جدال مشرکان با پیامبر


خودبرتربینی، عامل جدال و ستيزه‌جويى مشركان با آیات الهی و پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله:
إِنَّ الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ ... بر اساس يك احتمال، مقصود از «الّذين» مشركان است.

۲ - مجادله اهل‌کتاب با پیامبر



مجادله عالمان اهل‌کتاب با پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، به‌رغم آگاهی آنان به حقّانيّت آن حضرت:
إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ وَ مَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ‌ ... فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ‌ ....

۳ - مجادله یهود با پیامبر



جدال یهود، از سر عناد و لجاجت با پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره قرآن و رسالت آن حضرت:
إِنَّ الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطانٍ أَتاهُمْ إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ ما هُمْ بِبالِغِيهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ. بر اساس احتمالى، مقصود از «الّذين ...» یهود است.

۴ - مجادله مؤمنان با پیامبر



مجادله گروهى از مؤمنان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، براى به تأخير انداختن جنگ بدر، به رغم وضوح حقّانيّت آن:
كَما أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ فَرِيقاً مِنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكارِهُونَ‌ يُجادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَ ما تَبَيَّنَ‌ ... مراد از «بيتك» خانه آن حضرت در مدینه يا خود مدينه است. ضمناً آيه ياد شده، مربوط به غزوه بدر است.

۵ - مجادله کافران با پیامبر



مجادله کافران با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره قرآن، هنگام حضور در نزد وى:
... حَتَّى إِذا جاؤُكَ يُجادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلَّا أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌ . مشركان، هنگام استماع قرآن مى‌گفتند: «إن هذا الأساطير الأوّلين».

۶ - مجادله خوله با پیامبر



مجادله خوله با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره ظهار وى، از طرف همسرش:
قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجادِلُكَ فِي زَوْجِها ... اين آيه شريفه درباره «خوله بنت خویلد» يا «بنت ثعلبه» نازل شده است كه در مورد ظهار خود از سوى همسرش نزد پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله شكايت كرد.

۷ - مجادله امیین با پیامبر



جدال امّیین با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، درباره تعالیم اسلام:
فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَ مَنِ اتَّبَعَنِ وَ قُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ وَ الْأُمِّيِّينَ أَ أَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ.

۸ - مجادله بشر بن سفیان با پیامبر



جدال بُشر بن سفیان با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در ذبح قربانی:
لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً هُمْ ناسِكُوهُ فَلا يُنازِعُنَّكَ فِي‌ الْأَمْرِ ... گفته شده آيه مزبور در خصوص نزاع «بُشر» و دو تن ديگر با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در مورد ذبح حیوانات است.
[۳۴] غرر التّبيان، ص ۳۵۴.


۹ - تهدید مجادله‌گران با پیامبر



تهدید خداوند، به مجادله‌گران با پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ.
۲. ما يُجادِلُ فِي آياتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَلا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلادِ . در «فلايغررك تقبلهم فى البلاد» غايتِ تهديد است.

۱۰ - تعلیم روش مجادله به پیامبر



خداوند، تعليم‌دهنده روش پاسخگويى به مجادله كافران با محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ.

۱۱ - هشدار خداوند به پیامبر



هشدار خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، نسبت به فريب خوردن از تحرّكات سياسى و اقتصادى مجادله‌گران با وى:
ما يُجادِلُ فِي آياتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَلا يَغْرُرْكَ تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلادِ. «يجادلونك فى الحق» يعنى با تو مجادله مى‌كنند درباره آنچه آنها را بدان فرا مى‌خوانى.

۱۲ - روش مجادله پیامبر




۱۲.۱ - جدال احسن


پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مأمور مجادله و مناظره با كافران و مشركان، با بهترين نوع و روش:
... وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ‌ ....

۱۲.۲ - بیان صریح عقاید توحیدی


بيان صريح عقاید توحیدی از سوى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مسلمانان، در مجادله آنان با اهل‌کتاب:
وَ لا تُجادِلُوا أَهْلَ الْكِتابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَ قُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَ إِلهُنا وَ إِلهُكُمْ واحِدٌ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ.

۱۳ - مجادله پیامبر در قیامت



مجادله پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله با مشركان و كافران، در قيامت:
ثُمَّ إِنَّكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ عِنْدَ رَبِّكُمْ تَخْتَصِمُونَ.

۱۴ - بهانه‌جویی مشرکان مکه



بهانه‌جويى مشرکان مکه، در برابر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
۱. وَ قالُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا مِنَ الْأَرْضِ يَنْبُوعاً أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَ عِنَبٍ‌ ...أَوْ تُسْقِطَ السَّماءَ كَما زَعَمْتَ عَلَيْنا كِسَفاً أَوْ تَأْتِيَ بِاللَّهِ وَ الْمَلائِكَةِ قَبِيلًا أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِنْ زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقى‌ فِي السَّماءِ ....
۲. وَ قالُوا ما لِهذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعامَ وَ يَمْشِي فِي الْأَسْواقِ لَوْ لا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيراً أَوْ يُلْقى‌ إِلَيْهِ كَنْزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْها وَ قالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُوراً.

۱۵ - عناوین مرتبط



جدال محمد (قرآن).

۱۶ - پانویس


 
۱. نجم/سوره۵۳، آیه۵.    
۲. نجم/سوره۵۳، آیات۱۰-۱۲.    
۳. نجم/سوره۵۳، آیه۵.    
۴. نجم/سوره۵۳، آیات۱۰-۱۲.    
۵. نجم/سوره۵۳، آیه۱۲.    
۶. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۷.    
۷. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۸.    
۸. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۹. انعام/سوره۶، آیه۲۳.    
۱۰. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۱۱. انعام/سوره۶، آیه۲۳.    
۱۲. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۱۳. حج/سوره۲۲، آیه۶۷.    
۱۴. حج/سوره۲۲، آیه۶۸.    
۱۵. غافر/سوره۴۰، آیه۵۶.    
۱۶. شوکانی، محمد بن علی، فتح القدیر، ج ۴، ص ۵۷۰.    
۱۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۹.    
۱۸. آل‌عمران/سوره۳، آیه۲۰.    
۱۹. غافر/سوره۴۰، آیه۵۶.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۸۲۲.    
۲۱. شوکانی، محمد بن علی، فتح القدیر، ج ۴، ص ۵۷۰.    
۲۲. انفال/سوره۸، آیه۵.    
۲۳. انفال/سوره۸، آیه۶.    
۲۴. آلوسی، شهاب‌الدین، روح المعانی، ج ۵، ص ۱۵۸.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۸۰۱.    
۲۶. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۴۴۳.    
۲۸. مجادله/سوره۵۸، آیه۱.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۳۷۱.    
۳۰. بغوی، عبدالله بن احمد، معالم التنزیل، ج ۶، ص ۹۳۵.    
۳۱. آل‌عمران/سوره۳، آیه۲۰.    
۳۲. حج/سوره۲۲، آیه۶۷.    
۳۳. بغوی، عبدالله بن احمد، معالم التّنزیل، ج ۳، ص ۲۵۰.    
۳۴. غرر التّبيان، ص ۳۵۴.
۳۵. حج/سوره۲۲، آیه۶۸.    
۳۶. غافر/سوره۴۰، آیه۴.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۸۰۰.    
۳۸. حج/سوره۲۲، آیه۶۸.    
۳۹. غافر/سوره۴۰، آیه۴.    
۴۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۸۰۱.    
۴۱. نحل/سوره۱۶، آیه۱۲۵.    
۴۲. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۶.    
۴۳. زمر/سوره۳۹، آیه۳۱.    
۴۴. اسراء/سوره۱۷، آیات۹۰- ۹۳.    
۴۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۷.    
۴۶. فرقان/سوره۲۵، آیه۸.    


۱۷ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۶، ص۲۱۳، برگرفته از مقاله «جدال با محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.